🔶🔸بسم اللّه الرّحمن الرّحیم 🔸🔶
در سلسله مباحث اصول عقاید آمده است که اساس و پایه‌ی دین، توحید و عدل است:
«اِنَّ اَساسَ الدّینِ التّوحیدُ و العَدلُ»
📙التوحید صدوق/ باب 5 / ح 1
🔅به خاطر اهمیت این موضوع ، در ابتدا به حدیثی از امیر المؤمنین (ع) در “حکمت 470 نهج البلاغه” اشاره می‌کنیم که به گفته‌ی بزرگانِ اصول دین، این دو جمله، تمام علوم توحید و عدل را با همه‌ی گستردگیش در بر می‌گیرد؛ و اگر درباره‌ی مباحث توحید و عدل، غیر از این دو جمله برای بشر نبود، این دو جمله، برای تمام افراد بشر کافی بود.
و این دو حدیث این است :
☀️” سُئِلَ عنِ التّوحیدِ وَ العَدلِ، فَقالَ عَلَیهِ السَّلام: اَلتّوحیدُ الّا تَتَوَهَّمَهُ، وَ اَلعَدلُ اَلّا تَتَّهِمَهُ.”
❓”از امام راجع به توحید و عدل پرسیدند،💭 حضرت فرمودند:
✨👈 توحید این است که خدا را توَهُّم نکنی (که در مباحث توحید به آن پرداخته شده است) و عدل این است که خدا را متّهم نسازی.”
⚖️ بنا بر این بیان شریف، عدل این نیست که بگوییم خدا عادل است و ظلم نمی‌کند؛ بلکه عدل به این معنا می‌باشد که خدا را متهم به فعل خودت نکنی و آنچه را که به واسطه‌ی آن تو ملامت و سرزنش می‌شوی، آن را به خدا نسبت ندهی.
🔸 در حدیث دیگری به مانند روایت فوق که حائز اهمیت فراوان در زمینه مباحث اعتقادی‌ست این است که ، از امام صادق (ع) راجع به عدل خدا پرسیده شد، حضرت فرمودند:
«وَ اَمَّا العَدلُ فَأَن لا تَنسِبَ أِلی خالِقِکَ ما لامَکَ عَلَیهِ»
⚖️ ” عدل این است که، آنچه را که بر خودت گوارا نمی‌دانی و به واسطه‌ی آن فعل سرزنش می‌شوی، آن را به خدا نسبت ندهی.”
❓حال سؤالی مطرح است و آن این است که: ما چه چیزی را برای خودمان گوارا نمی‌دانیم و به واسطه‌ی جه‌جیزی سرزنش می‌شویم؟
🚫❌⛔️ ما به گناهان و مکروهات، ظلم، اجحاف، بی عدالتی و … ملامت و سرزنش می شویم و برای خودمان گوارا نمی‌دانیم، پس این افعال را نباید به خدا نسبت دهیم. و بگوییم خدا خواست و من این‌کار را کردم…
✅ بله، خدا عادل است و ظالم نیست. ولی بحث عدل این نیست، بلکه بحث عدلی که طبق روایات وارده از ائمه علیهم السّلام اساس دین است، این است که؛
👈خداوند انسان را مظهر القادر المختار خودش قرار داده و لحظه به لحظه به او قدرت و اختیار تملیک می‌کند و انسان با اختیار خودش آنچه خداوند به او امر و نهی کرده را انجام می‌دهد. و در آن توجه او به انجام فعل هیچ کس، حتی خداوند هم دخالت ندارد. اگر دخالت داشته باشد ارسال رسل و انزال کتب و آفرینش بهشت و جهنم و امر به معروف و نهی از منکر همه بیهوده می‌شود.
👈اگر مختاریت انسان ثابت شود، عدل خدا ثابت می شود. ⚖️
🚫❌ پس در مبحث عدل، خدا را متّهم به فعل خودمان نکنیم ، متّهم نکردن خدا به فعل انسان یعنی چه؟
یعنی؛ آنچه را که ما به واسطه انجام آن سرزنش و ملامت می‌شویم آن را به خدا نسبت ندهیم، در یک کلام فعل خدا و انسان را جدا بدانیم و نظام تکوین که فعل خداوند قادر متعال است را مطابق نظام تشریع که فعل انسان قادر مختار است ندانیم.
🔦🔦 این درس ادامه دارد … 🔎🔎
➖➖➖➖➖➖
📌📝 برگرفته از درس های اصول عقاید کلاس دین مصفا به روایت استاد سید مهدی مرعشی
➖➖➖➖➖➖
با ما همراه باشید در دین مصفا:
☘️ @dinemosafa ☘️
ثبت دیدگاه